Tra Từ Điển Đạo Phật

Tìm kiếm theo chữ cái

Tinh cần chế ngự

có nghĩa là bảo chúng ta “tu tập phải từng giây, từng phút, từng sát na siêng năng, chuyên cần liên tục, không được biếng trễ, không được gián đoạn sự ngăn chặn, không được làm theo lòng ham muốn và tâm hung ác của chính mình”tức là hằng ngày phải siêng năng, tinh cần ly dục ly ác pháp.

Đây là phương pháp tu tập để tu tập thiền định xả tâm, xả đến đâu là có giải thoát đến đấy; xả đến đâu là có tâm thanh tịnh đến đấy. Ví dụ: 1) Khi tâm khởi muốn ăn phi thời thì ngay đó ngăn chặn quyết liệt không cho ăn.

đó là chế ngự lòng tham muốn (dục) hay nói cách khác là ly dục về ăn. 2) Chưa đến giờ đi ngủ mà thân tâm bị hôn trầm, thùy miên muốn đi ngủ, liền đi kinh hành làm cho thân tâm không ngủ được, ấy là chế ngự tâm ham muốn ngủ, hay nói cách khác là ngăn chặn sự buồn ngủ.

Đi kinh hành ngăn chặn sự buồn ngủ tức là tinh cần chế ngự lòng ham muốn ngủ của mình và như vậy gọi là ly dục ly ác pháp. 3) Ngồi một mình cô đơn trong thất muốn đi nói chuyện cho vui với người khác, liền ngăn chặn không đi nói chuyện.

Ngăn chặn không đi nói chuyện, tức là chế ngự lòng ham muốn vui chơi của mình. Chế ngự lòng ham muốn vui chơi của mình tức là ly dục ly ác pháp. 4) Khi tâm muốn đi làm một việc gì mà việc ấy phi thời thì phải ngăn chặn liền, sự ngăn chặn không đi làm là chế ngự tâm mình hay nói cách khác là ly dục ly ác pháp.

Có tinh cần tu tập như vậy thì mới “chế ngự ”.

Gợi ý